Depotschatje 1: Portret van Marie van Lanschot-Lagasse de Locht

Het Vughts Museum wil een zo’n goed mogelijk beeld geven van de geschiedenis en cultuur van Cromvoirt, Helvoirt en Vught. Daarbij maakt het museum gebruik van allerlei voorwerpen en kunst uit het depot. Maar veel objecten komen nooit of heel sporadisch uit het depot. Elke maand belichten de vrijwilligers van de Werkgroep Collectiebeheer en registratie een depotschatje.

In het kader van de tentoonstelling ‘Vrouwen voor het voetlicht’, die op dit moment wordt gehouden in het Vughts Museum, vertel ik in dit depotschatje het verhaal van Jonkvrouw Marie van Lanschot-Lagasse de Locht. Van haar is een portret aanwezig in ons depot dat is geschilderd in 1928, zij was toen 42 jaar en al vijf jaar weduwe. Het schilderij is gemaakt door de Belgische schilder Charles Joseph Watelet. Watelet studeerde aan de kunstacademie in Brussel, daarna was hij tien jaar portretschilder van de hogere klasse in Brussel, gespecialiseerd in vrouwen. Hij schilderde naakten, badend of in een boudoir. Hij kende ook succes op de Parijse Salons.

Marie Lagasse de Locht is geboren in 1886 in Nijvel in België, dochter van ingenieur Charles Ignace Joseph Lagasse en Marie Jeanne de Locht. Vader werd in Brussel directeur-generaal van het Ministerie van Openbare Werken, voorzitter van de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen en droeg bij aan verschillende grote projecten van koning Leopold II. Deze eerde hem met de titel van Ridder en stond hem toe aan zijn achternaam die van zijn vrouw toe te voegen.

Marie is het vijfde van twaalf kinderen en trouwt in 1910 met August van Lanschot uit de bekende bankiersfamilie. De bruiloft is in Elsene bij Brussel. Toen het bruidspaar na hun huwelijksreis in oktober terugkeerde in Vught, was de Markt versierd, inclusief een erepoort.

August was namelijk sinds 1899 tot aan zijn dood in 1923 burgemeester van Vught en eigenaar van kasteel Maurick, dat sinds 1884 in het bezit was van de familie. Het kasteel werd deels als gemeentehuis gebruikt.

Foto’s genomen in oktober 1910 van een versierde Markt Vught ter gelegenheid van de terugkomst van hun huwelijks-reis van het burgemeestersechtpaar Van Lanschot-Lagasse de Locht.

Na zijn vroegtijdige dood op 56-jarijge leeftijd bleef zijn jonge weduwe met hun drie kinderen in het kasteel wonen. Marie stamde af van een Franse familie en zorgde ervoor dat de kinderen een Franse gouvernante kregen en zo vloeiend Frans leerden. Zij was nadrukkelijk aanwezig in het openbare leven in Vught. Zo was zij beschermvrouwe van de gilden St. Barbara en St. Catharina. Er is een gildeschildje met de wapens van de familie Van Lanschot-Lagasse de Locht, zoals te zien is in de linkerbovenhoek van het schilderij. Het wapen van de familie Lagasse de Locht is een blauw schildje met drie eksters, dat van de familie Van Lanschot is een zilveren schildje met drie groene bomen, met daarvoor een kleine rode burcht.

Ook was Marie beschermvrouwe van de Zangvereniging Werkmanskring, het tegenwoordige Vughtse Mannenkoor en zij was lid van het Provinciaal Genootschap voor Kunsten en Wetenschappen.

In 1952 werd zij onderscheiden door het Regiment Huzaren “Prins Alexander” vanwege haar grote verdiensten jegens het Regiment gedurende de oorlog. Marie had tijdens de oorlog op kasteel Maurick alle eigendommen van het Regiment bewaard en deze zo uit handen van de bezetter weten te houden. Het ging om de standaard (het vaandel dat de ruiter draagt die voor het gilde uitgaat en één van de belangrijkste gildenattributen), die zij zelfs in haar bed had verborgen, maar ook het regimentszilver en alle voorwerpen die de traditie van het Regiment mee uitmaakten.

Marie overlijdt op 10 november 1963 op 77-jarige leeftijd in Vught.

Veronica Dénis