Meneer Pastoor in Cromvoirt, Helvoirt en Vught

Toelichting door Femke Croonen

Tentoonstelling geopend

Op zondag 14 januari is de eerste tentoonstelling van 2024 van het Vughts Museum in DePetrus geopend, ‘Meneer Pastoor in Cromvoirt, Helvoirt en Vught. Van bouwpastoor tot beatmis 1900-1975’. Onder grote belangstelling bedankte Saskia Heijboer, voorzitter van het Vughts Museum, de samenstellers van deze tentoonstelling Femke Croonen en Joyce Tritschler-van Os evenals diegenen die hun steentje hebben bijgedragen aan de totstandkoming van deze tentoonstelling.

De achtergrond van de expositie

Joyce Tritschler – van Os neemt ons mee naar de achtergrond  van deze tentoonstelling. Het idee is ontstaan tijdens het maken van de tentoonstelling ‘Steek de vlag uit’ welke te zien was in het voorjaar van 2023 in het Vughts Museum. Een aantal vaandels in die tentoonstelling waren voorzien van de aanduiding ‘RK’, een verwijzing naar ‘Rooms Katholiek’.  Daardoor ontstond het idee een tentoonstelling samen te stellen over de rol van het katholieke leven in Cromvoirt, Helvoirt en Vught in de periode 1900 tot 1975. Dankzij vele interviews, voorwerpen, literatuuronderzoek en fotografische beelden van het BHIC is een goed beeld gevormd van deze periode en de rol die het geloof speelde in het dagelijks leven.

Van bloei tot ontzuiling

De derde spreker, historicus Femke Croonen, zette in een korte presentatie de geschiedenis van het katholicisme in Nederland uiteen. Na een gedoog status en tweederangs religie in 1795 vierde het katholicisme in de negentiende eeuw hoogtij wat zich uitte in de talrijke grote kerkgebouwen die gebouwd werden zoals de kerken in Helvoirt en in Vught. Het dagelijks leven werd bepaald door het katholieke geloof. De wijk waar men woonde bepaalde tot welke parochie men hoorde. Ook de leraren op school hielpen de kerk door de dagelijkse gang naar de kerk om een hostie te halen, iets wat zelfs werd opgeschreven in het rapport. Clubs en verenigingen werden opgericht onder de vlag van de Rooms Katholieke kerk. De pastoor speelde een centrale rol bij elke gebeurtenis. In de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw verandert de rol van de katholieke kerk en het geloof verdwijnt steeds verder naar de achtergrond door de ontzuiling.

In de tentoonstelling zijn talrijke voorwerpen en foto’s zien die het katholieke leven in beeld brengen. Op de foto’s – veelal afkomstig van het BHIC – is de katholieke invloed in Helvoirt, Cromvoirt en Vught duidelijk zichtbaar met de pastoor vaak als centraal middelpunt.

De tentoonstelling wordt begeleid door een rijk geïllustreerde catalogus, te koop bij de servicebalie in DePetrus. De expositie is tijdens de openingstijden van DePetrus te zien tot en met 10 maart 2024.

Welkom door Saskia Heijboer

Samenstellers Joyce Tritschler (L) en Femke Croonen