Ontheemd Erfgoed 15: Wilskracht overwint alles !
‘Wilskracht’ bij de rotonde aan de Postweg
In Vught wordt veel gebouwd. Vaak betekent dat, dat oude gebouwen worden gesloopt om nieuwbouw mogelijk te maken. Ook kunstwerken verdwijnen daardoor uit beeld. Soms worden ze herplaatst, maar soms ook verdwijnen ze naar de vuilstort. Het Vughts Museum doet zijn best om dit bedreigde erfgoed te redden. In deze rubriek vertellen we over een aantal kunstwerken die van hun plaats werden gehaald en wat ermee is gebeurd.
Wilskracht overwint alles!
De vorige aflevering (nummer 14) ging over een kunstwerk (‘Het gezin’), dat bij de sloop van de voormalige LTS vernietigd werd. Bij die sloop verdween nog een beeld, een abstract kunstwerk, van de hand van Toon Slegers uit De Weebosch (gemeente Bergeijk). Het beeld dat in 1969 bij de nieuwe LTS werd geplaatst, kent een roerige geschiedenis. Bij de bouw van scholen en overheidsgebouwen gold de 1%-regeling, dat wil zeggen dat 1% van de bouwkosten mocht worden benut voor kunst. Twee kunstenaars kregen het verzoek om een ontwerp te maken: de Vughtse kunstsmid Cees Clement en Toon Slegers, die bekend was geworden door de zogenaamde ‘Dikke Deur’ van de vergaderzaal in het Provinciehuis in Den Bosch. Het ontwerp van Slegers won. Maar daarmee was de kous niet af. De architect van de LTS, Sier van Rhijn, bleek namelijk bezwaren te hebben tegen het ontwerp. Het schoolbestuur bleef echter bij zijn besluit. Vervolgens moest het besluit nog voorgelegd worden aan het ministerie van CRM (Cultuur). Dat leek een formaliteit. Maar dat was het niet. Want in de Esthetische Commissie die voor CRM het ontwerp moest bekijken bleek tot verrassing van het schoolbestuur ‘hun’ architect te zitten. CRM keurde het ontwerp af…
‘Wilskracht’ bij de LTS aan de Brabantlaan
In 1998 beschreef oud-directeur Sef Peulen wat de tegenzet was van Jo Spoor, raadslid, vakbondsman en waarnemend voorzitter van het LTS-bestuur: ‘Er werd een waslijst gemaakt van alle feilen, die er bij de op gang zijnde bouw van de school te constateren vielen. (…) De onderlinge gedachte was dat door deze tactiek de architect gaandeweg steeds zwakker in zijn schoenen zou komen te staan. Na afwerking van die waslijst zou de voorzitter te kennen geven, dat de sessie voor de architect ten einde was en deze dus de vergaderzaal kon verlaten. Voordat hij de deur zou hebben bereikt zou de voorzitter hem vervolgens nog even terug roepen en hem confronteren met (…) beslissing van de z.g. Esthetische commissie’. Op dat moment werd het ontwerp van Slegers ten tonele gevoerd. Peulen: ‘Alles lukte volgens het vermelde plan, de architect ging gretig door de knieën en de goedkeuring van het beeld door CRM was vervolgens een fluitje van een cent’. De Klokkengieterij Eijsbouts in Aarle-Rixtel ging aan de slag met het gieten van het bronzen beeld. Slegers had het beeld eigenlijk geen naam willen geven, maar op aandrang van de LTS-directie deed hij het toch maar en werd het ‘Wilskracht’. Een naam die past bij de lotgevallen van dit beeld.
Henk Smeets