Even voorstellen 9: G.L. “Key” Snell

Mijn naam is Gerard Louis ‘Key’ Snell, geboren in 1917 in Koetatjané, Atjeh. Mijn Indische vader is de met de Militaire Willemsorde gedecoreerde kolonel Louis Antoine Snell, mijn moeder is de Joodse Estella Loopuit. Ik breng mijn jeugd in Atjeh en Den Haag door en nadat ik de HBS heb afgerond, begint mijn militaire carrière in het KNIL.

In Europa begint de Tweede Wereldoorlog, Japan bezet later Nederlands-Indië. Als eerste luitenant ben ik commandant van het KNIL-verdedigingsdetachement van het vliegveld Laha op Ambon. Eind januari 1942 is Ambon grotendeels bezet, begin februari valt ook het vliegveld. Ik vlucht met andere KNIL-militairen met als doel Australië, maar de dood zit mij door een lekkende boot en patrouillerende Japanners op de hielen. Als een Japanner mij pakt en wil bajonetteren, wordt gelukkig de brillenkoker in mijn borstzak geraakt. Een tweede stoot ontwijk ik dankzij mijn schermervaring. Het veilige Port Darwin bereik ik eind augustus, vele andere sterven tijdens het vluchten. Toch blijft het voor mij gevaarlijk: het schip met aflossingstroepen vergaat tien dagen nadat ik voor gevechten op Timor ben gedropt.

Tijdens de oorlog worden mijn ouders, ver weg in Nederland, vermoord. In september 1940 geeft vader leiding binnen het Haags verzet, maar wordt begin 1942 opgepakt. Vader krijgt de doodstraf en wordt als Nacht- und Nebel-gevangene vanuit het Oranjehotel in Scheveningen via Kamp Amersfoort en Kamp Vught overgebracht naar een geheim concentratiekamp in Polen. Daar wordt hij in 1944 geëxecuteerd. Mijn Joodse moeder wordt datzelfde jaar in de trein van Amsterdam naar Utrecht opgepakt, vastgezet in Kamp Westerbork en na deportatie vergast in Auschwitz.

Na de oorlog maken de Japanners in Indië plaats voor Indonesische onafhankelijkheidsstrijders. Politionele Acties, waarbij het KNIL is ingezet, moeten de nationalisten hardhandig neerslaan. Ik strijd als kapitein der infanterie rond Loembir. Hierna vertrek ik met mijn gezin naar Nederland en promoveer tot brigadegeneraal. Na mijn pensionering verhuis ik in 1969 naar Willem III-laan 7a in Vught. Ik woon daar tot mijn dood in 1996.

Meer weten over mijn turbulente leven? Het Vughts Museum is vanaf 7 juni weer te bezoeken.

Bron: Nationaal Archief.